Κατάμεστη ήταν η αίθουσα «Γιάννος Κρανιδιώτης» από συγγενείς, πολιτικούς, εκπροσώπους των Κομμάτων, φίλους και πλήθος κόσμου που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση στη μνήμη του Παύλου Μπακογιάννη, που διοργάνωσε το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Ευάγγελος-Βασίλειος Ι. Μεϊμαράκης και ο Γενικός Γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Καθηγητής κ. Παύλος Σούρλας. Ομιλητές, ήταν οι Μιχάλης Σταθόπουλος (Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών), Κωνσταντίνα Μπότσιου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), Ευάνθης Χατζηβασιλείου (Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Δημήτρης Κατσούδας (Νομικός, Πολιτικός Επιστήμων).
Στον χαιρετισμό του ο κ. Μεϊμαράκης ανέφερε τα εξής:
«Κυρίες και κύριοι
Σας καλωσορίζω στην εκδήλωση που πραγματοποιείται σήμερα με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Η προηγούμενη εκδήλωση είχε ως κεντρική μορφή τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Η σημερινή εκδήλωση όμως διαφορετική διότι έχει ως στόχο να αποτίσει φόρο τιμής σε έναν άνθρωπο ξεχωριστό.
Έναν άνθρωπο που δεν βρίσκεται όμως ανάμεσά μας εδώ και 25 χρόνια, διότι κάποιοι κοινοί εγκληματίες στυγεροί δολοφόνοι αποφάσισαν να του αφαιρέσουν τη ζωή. Τον Παύλο Μπακογιάννη, τον άνθρωπο που τίμησε εν ζωή τον ίδιο τον άνθρωπο κυρίως όμως τίμησε και στήριξε τη Δημοκρατία.
Η σημερινή εκδήλωση δεν αποτελεί πολιτικό μνημόσυνο. Η σημαντική αυτή πρωτοβουλία του Ιδρύματος της Βουλής συνδέεται με την ανάδειξη του ρόλου του Παύλου Μπακογιάννη. Διότι ο ρόλος του δεν σταμάτησε την ώρα που οι δολοφόνοι τρομοκράτες του έκοψαν το νήμα της ζωής. Δεν μπορούσε άλλωστε να γίνει κάτι τέτοιο.
Οι παρακαταθήκες του Παύλου Μπακογιάννη μας ακολουθούν μέχρι σήμερα. Και πρέπει να αναδεικνύονται και να επανέρχονται διαρκώς στο προσκήνιο, ώστε και οι νεότεροι να μαθαίνουν. Να μαθαίνουν τι σημαίνει πίστη στη Δημοκρατία. Πίστη στις δυνατότητες που έχει το πολιτικό σύστημα να δημιουργήσει ένα καλύτερο παρόν και ένα καλύτερο μέλλον. Να μαθαίνουν κυρίως οι νεότεροι και να θυμόμαστε εμείς οι παλαιότεροι τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος, πόσο μπορεί να επηρεάσει το παρόν αλλά και το μέλλον όλων, όταν εργάζεται με γνώμονα το κοινό καλό.
Άλλωστε δεν υπάρχει δυσκολία να αναδειχθεί το έργο του Παύλου Μπακογιάννη. Ένα έργο που μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια φράση: «Εθνική συμφιλίωση». Μια φράση κλειδί όμως για αυτή τη χώρα. Μια φράση που βρίσκεται διαρκώς στο προσκήνιο εκατοντάδες χρόνια τώρα. Μια φράση η ουσία της οποία όμως αναζητείται διαρκώς. Σε κάθε φάση της ιστορίας αυτού του τόπου. Είναι δύσκολο το ξέρω να τιμήσεις με λέξεις έναν άνθρωπο όπως ο Παύλος Μπακογιάννης. Είναι δύσκολο άλλωστε να τιμήσεις τον οποιονδήποτε με απλές λέξεις. Πιστεύω όμως ακράδαντα πως και ο ίδιος θα ήθελε να τον τιμήσουμε με πράξεις. Με πράξεις απλές που όμως είναι και σημαντικές. Με πράξεις όπως η εθνική συνεννόηση. Η συναίνεση, η εύρεση των χρυσών εκείνων τομών που θα οδηγούσαν στην υλοποίηση του οράματός του.
Ειδικά σήμερα, ειδικά τώρα που η χώρα μας βρίσκεται για μια ακόμη φορά αντιμέτωπη με μια κρίση. Μια κρίση οικονομική που όμως τείνει να μετατραπεί και σε πολιτική. Και μέσα από τον λαϊκισμό να οδηγήσει σε πλήρη απαξίωση των θεσμών. Αυτών που στηρίζουν την ίδια τη Δημοκρατία, για την οποία ο Παύλος Μπακογιάννης, όπως και πολλοί άλλοι αγωνίστηκαν.
«Το ήθος της πολιτικής είναι και προοπτικά γίνεται ήθος της κοινωνίας» έγραφε ο Παύλος και αυτό μας αφορά όλους. Και εμάς του πολιτικούς και τους ίδιους του πολίτες. Διότι σε περιόδους κρίσεως είναι εύκολο να επιρρίπτονται ευθύνες στους πολιτικούς αλλά και οι πολίτες φέρουν ευθύνες. Τόσο για τον τρόπο που επιλέγουν τους εκπροσώπους τους όσο και για τον τρόπο που επιλέγουν το ποιος θα κυβερνήσει. «Ο Έλληνας ψηφοφόρος γνωρίζει την αδυναμία του να επιβάλλει τη θέλησή του στο κόμμα και γι' αυτό χρησιμοποιεί τις εκλογές ως επιχείρηση τιμωρίας ή εκδίκησης. Χρησιμοποιεί τη ψήφο περισσότερο με αρνητική έννοια παρά με πολιτική» έγραφε ο Παύλος Μπακογιάννης. Αυτή η αναφορά νομίζω ότι περικλείει όχι μόνο την κατάσταση της περιόδου που ο Παύλος Μπακογιάννης έζησε αλλά και την μετά από αυτόν περίοδο.
Και σήμερα ακόμη αυτό βιώνουμε. Οι πολίτες επιλέγουν την τιμωρητική ψήφο. Την αρνητική ψήφο. Και όχι τη ψήφο τη θετική. Επηρεασμένοι πιθανότατα από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα καταψηφίζουν και δεν υπερψηφίζουν. Κλείνουν τα μάτια και τα αυτιά σε όσους επιχειρούν να τους πουν την αλήθεια και τείνουν ευήκοα ώτα σε όσους υπόσχονται τα πάντα. Εν μέρει είναι λογικό. Είναι ίσως στην ανθρώπινη φύση. Όμως σε περιόδους κρίσεως πρέπει οι πολίτες να απαιτούν. Να απαιτούν την εφαρμογή πολιτικών που θα μας βγάλουν από την κρίση. Να απαιτούν μεταρρυθμίσεις και ανατροπές. Να απαιτούν έργο και να το κρίνουν. Και πάνω από όλα, πέρα από όλα, να απαιτούν την Εθνική Συναίνεση. Την Εθνική ενότητα. Τη συνεννόηση μεταξύ αυτών που έχουν επιφορτιστεί το δύσκολο εγχείρημα της αλλαγής σελίδας. Να απαιτούν να γίνει πράξη το όραμα του Παύλου Μπακογιάννη αλλά και πολλών άλλων. Να απαιτούν να μην πάνε χαμένες οι θυσίες. Και οι ανθρώπινες και αυτές που έχουμε κάνει και κάνουμε τα τελευταία χρόνια.
Κυρίες και κύριοι.
Ο Παύλος Μπακογιάννης ανέδειξε σε μια δύσκολη πολιτικά εποχή τον δρόμο της έμπρακτης συμφιλίωσης. Της συμφιλίωσης των δύο πλευρών της εμφύλιας σύρραξης. Δολοφονήθηκε άνανδρα έχοντας όμως βάλει τη βάση για να κλείσουν οι πληγές του παρελθόντος. Η ταύτισή του με την περίοδο της Μεταπολίτευση δεν είναι τυχαία. Δολοφονήθηκε όντας εν ενεργεία βουλευτής και αφού είχε κατακτήσει το δικαίωμα να ομιλεί με όλους. Με όλες τις πλευρές. Εκτός φυσικά από τα άκρα. Κανείς δεν αμφισβήτησε, πέραν των δολοφόνων του, τη δημοκρατικότητά του. Τους αγώνες του κατά της δικτατορίας. Την αέναη προσπάθειά του να βάλει τέλος στα μίση του παρελθόντος αλλά και να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.
Από την περίοδο της δικτατορίας και μέχρι την ημέρα της δολοφονίας του έδειξε πως το να αγωνίζεσαι γι’ αυτό που πιστεύεις είναι η έννοια της ίδιας της ζωής. Και αποτελεί παράδειγμα για όλους. Παράδειγμα που όπως ήδη τόνισα πρέπει να ακολουθήσουμε και σήμερα. Περισσότερο από ποτέ. Και σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζω πως δεν πρέπει να υπάρχουν διαφορετικές ιδεολογίες. Διαφορετικές θέσεις ή απόψεις. «Μπορούμε και διαφωνούμε, γιατί μπορούμε να συνυπάρχουμε», έγραφε χαρακτηριστικά και επιτρέψτε μου να ότι μπορούμε να συνυπάρχουμε και ας διαφωνούμε. Και για να πάω ένα βήμα παραπάνω. Μπορούμε να συνεννοηθούμε και να αγωνιστούμε για να αλλάξει σελίδα η χώρα μας ακόμη και ας διαφωνούμε ιδεολογικά. Η συνύπαρξη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ σε μια κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των ακραίων καταστάσεων που ζήσαμε και ζούμε είναι ενδεικτική.
Κανείς άλλωστε δεν μιλά για ταύτιση ιδεολογιών. Ομιλούμε απλά και μόνο για μια απλή συνεννόηση με έναν κοινό στόχο. Όπως άλλωστε στο παρελθόν οι Έλληνες έχουν αποδείξει ότι μπορούν να κάνουν.
Όπως ανέφερα με τη σημερινή εκδήλωση τιμούμε ένα πρόσωπο που είχε σημαντική συνεισφορά στον αγώνα για τη διατήρηση της Δημοκρατίας. Μετείχε ενεργά στην απομάκρυνση του δικτατορικού καθεστώς και έδωσε στο τέλος και τη ζωή του για τη διατήρηση της δημοκρατίας. Διότι, όπως με κάθε ευκαιρία τονίζω η προσπάθεια για τη διατήρηση της Δημοκρατίας δεν σταματά. Είναι διαρκής. Πριν 40 χρόνια ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέλαβε να αποκαταστήσει τη Δημοκρατία. Έργο δύσκολο, αν ληφθεί υπόψη ότι η Ελλάδα ήταν για επτά χρόνια «στο γύψο» και οι θεσμοί είχαν διαβρωθεί. Ανέλαβε επι της ουσίας την επανίδρυση του κράτους δημιουργώντας μια νέα σελίδα αυτή της Μεταπολίτευσης.
Στα 40 χρόνια που πέρασαν όλοι, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο, συνέβαλαν στη διατήρηση και βελτίωση της Δημοκρατίας. Στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας συνέβαλαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Δεν μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά. Ο Παύλος Μπακογιάννης ήταν ένας από αυτούς. Έβαλε το στίγμα του από όποια θέση και αν πέρασε. Είτε ως δημοσιογράφος, είτε ως συγγραφέας είτε ως πολιτικός. Δεν τον απασχολούσαν οι ιδεολογίες του καθενός δεν του άρεσαν όμως οι ιδεοληψίες. Πίστευε ακράδαντα στις δυνατότητες αυτού του λαού. Εμάς όλων των Ελλήνων. Και αγωνιζόταν όπως πρέπει όλοι να κάνουμε και σήμερα για ένα καλύτερο αύριο. Δεν ξεχώριζε αριστερούς, κεντρώους, δεξιούς. Δεν αποδεχόταν τα άκρα αλλά δεχόταν και συνομιλούσε με όλους όσους κινούνταν στο λεγόμενο δημοκρατικό τόξο. Πίστευε στη Δημοκρατία και στον άνθρωπο.
«Η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα που δέχεται τον άνθρωπο όπως είναι» όπως έλεγε. Στόχος του και στόχος όλων όσων πιστεύουμε στη Δημοκρατία δεν είναι να αλλάξει ο άνθρωπος, αλλά να κατανοήσει τι σημαίνει δημοκρατία.
Οι θέσεις του Παύλου Μπακογιάννη παραμένουν επίκαιρες. Και κάτω από την κρίση που σήμερα αντιμετωπίζουμε καθίσταται αναγκαία τόσο η διατήρηση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος μέσω της στήριξης των θεσμών όσο και η πολιτική σταθερότητα. Όλοι εμείς όλοι οι Έλληνες όλοι όσοι πιστεύουν στη Δημοκρατία ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε πολλά. Το ξέρουμε το έχουμε αποδείξει.
Σας ευχαριστώ πολύ για την ανταπόκρισή σας στην πρόσκληση του Ιδρύματος της Βουλής».