Το 1928, η πρωτοπόρος φωτογράφος Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, γνωστή με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο "Nelly's", είχε μία φαεινή ιδέα: να φωτογραφίσει την διάσημη χορεύτρια της Κομεντί Φρανσέζ, Μόνα Πάιβα, η οποία βρισκόταν στην Αθήνα για παραστάσεις, στην Ακρόπολη, με φόντο τον Παρθενώνα. Για τον λόγο αυτό, ζήτησε την άδεια από τον διευθυντή του μνημείου, Αλέξανδρο Φιλαδελφέα, ο οποίος δέχθηκε ευχαρίστως. Το αρχικό σχέδιο ήταν η χορεύτρια να ποζάρει ως αρχαία Ελληνίδα.
«Είχα πάρει μαζί μου πολλά μέτρα άκοπες μουσελίνες, αρχαϊκά πέπλα για την όμορφη μπαλαρίνα", θα έλεγε πολλά χρόνια αργότερα η φωτογράφος, περιγράφοντας το παρασκήνιο αυτής της ιστορικής φωτογράφισης.
"Από τη διεύθυνση της Ακρόπολης μου είχαν πει ότι η φωτογράφιση έπρεπε να γίνει μετά το επισκεπτήριο. Έτσι, για να μην είμαστε δυο κοπέλες μόνες στην ερημιά, παρακάλεσα τον πατέρα μου να μας συνοδεύσει. Ήταν όμως εκεί και ο ίδιος ο Φιλαδελφέας. Μας έδειξαν το σπιτάκι του φύλακα και μας είπαν ότι η καλλιτέχνης μπορούσε να αλλάξει εκεί και να βάλει τα πέπλα που είχα φέρει μαζί μου. Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη, και καθώς ο ήλιος έγερνε και γέμιζε με φως τον μικρό χώρο, είδα για πρώτη φορά την ξένη χορεύτρια ολόγυμνη. Μου φάνηκε πως ενσάρκωνε το πνεύμα των αρχαίων μαρμάρων! «Θα μπορούσατε να ποζάρετε τελείως γυμνή;» είπα. Δέχτηκε. Έτρεξα και ρώτησα τον Φιλαδελφέα. Η απάντησή του ήταν καταφατική: «Φτάνει οι φωτογραφίες να μην είναι για δημοσίευση».
Η χορεύτρια πράγματι πόζαρε γυμνή στον φακό της Νέλλυ, χορεύοντας και κρατώντας ένα κλωνάρι ελιάς. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα παραμένει συγκλονιστικό, με την κίνηση και την αέρινη παρουσία της να αντιπαραβάλλεται με τον επιβλητικό μαρμάρινο όγκο του αρχαίου μνημείου. Η Πάιβα έφυγε από την Αθήνα με τις φωτογραφίες ως ενθύμιο, ενώ την επομένη χρονία, μία από αυτές δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Illustration de Paris, προκαλώντας σκάνδαλο στην συντηρητική κοινωνία του μεσοπολέμου.
Παρά τις αντιδράσεις και τα σχόλια, η τολμηρή φωτογράφος δεν πτοήθηκε και επανέλαβε τη φωτογράφιση στην Ακρόπολη, με μοντέλο την Ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα. Σύμμαχός της ήταν για ακόμα μια φορά ο διευθυντής της Ακρόπολης, που παρά την κατακραυγή, της έδωσε ξανά την άδεια. Το αποτέλεσμα, ήταν μία ακόμη ιστορική φωτογράφιση, που συνεχίζει να κόβει την ανάσα, δεκαετίες μετά από την εποχή της.
Αργότερα, οι φωτογραφίες με τις γυμνές χορεύτριες έγιναν αφίσες και παρουσιάστηκαν στο περίπτερο του ελληνικού τουρισμού στην έκθεση του Παρισιού το 1936, αφήνοντας εποχή.
Σήμερα, σχεδόν ενενήντα χρόνια από τότε που η Νέλλυ και οι χορεύτριες σκανδάλισαν το κοινό, οι φωτογραφίες αυτές συνεχίζουν να σκανδαλίζουν, αυτήν την φορά την εικονική κοινωνία των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Θύμα, το Ελληνικό Μουσείο Μελβούρνης, το οποίο σχεδιάζει την πρώτη έκθεση φωτογραφιών της θρυλικής φωτογράφου στην Αυστραλία, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με το Μουσείο Μπενάκη, το οποίο διαχειρίζεται το αρχείο της Nelly's. Η έκθεση περιλαμβάνεται σε μία σειρά εκδηλώσεων που ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό της Βικτώριας, Daniel Andrews, στο πλαίσιο του πρόσφατου ταξιδιού του στην Αθήνα, όπου τάχθηκε υπέρ και της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Όταν όμως το Μουσείο προχώρησε με την σειρά του στην ανακοίνωση, αναρτώντας μία από τις επίμαχες φωτογραφίες στην σελίδα του στο Facebook, ο οργανισμός θεώρησε την εικόνα ως άσεμνη και την "κατέβασε". Στην θέση της, το μουσείο ανέβασε μία πιο "σεμνή" φωτογραφία.
ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η NELLY'S
Η θαρραλέα γυναίκα που προκάλεσε ταυτόχρονα "εγκεφαλικά επεισόδια" στην συντηρητική Ελλάδα και κύματα θαυμασμού στο παγκόσμιο κοινό, γεννήθηκε στο Αϊδίνι στις 23 Νοεμβρίου του 1899, αλλά μεγάλωσε στη Σμύρνη. Σπούδασε φωτογραφία στη Δρέσδη αλλά γρήγορα κατάλαβε ότι την ενδιέφερε η φωτογραφία. Καθοριστικές ήταν οι επιρροές των δασκάλων της Ούγκο Έρφουρτ και Φραντς Φίλντερ. Το 1924 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου και δημιούργησε το πρώτο της επαγγελματικό εργαστήριο στην οδό Ερμού. Πέρα από τις διάσημες γυμνές φωτογραφήσεις στην Ακρόπολη, η Nelly είναι γνωστή για μία σειρά από καλλιτεχνικές δράσεις που έκαναν το γύρο του κόσμου: συνεργάστηκε με το Υπουργείο Πολιτισμού για την προώθηση της Ελλάδας στο εξωτερικό, φωτογράφισε τις Δελφικές γιορτές του Σικελιανού και της γυναίκας του Εύας Πάλμερ το 1927 και κατ' αποκλειστικότητα το 1930, ενώ το 1936 μετέβη στο Βερολίνο για να φωτογραφίσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, απαθανάτισε πορτρέτα προσφύγων αλλά και σημαντικών προσώπων της εποχής της, όπως ο Κωστής Παλαμάς και ο Ελευθέριος Βενιζέλος και στη φωτογραφική σειρά «Παραλληλισμοί» επιχείρησε να συγκρίνει προσωπογραφικά βοσκούς και χωριατοπούλες με κούρους και κόρες, θέλοντας να αποδείξει τη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων.
Όταν ξέσπασε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η φωτογράφος βρισκόταν στη Νέα Υόρκη όπου έμεινε από το 1939 μέχρι το 1966, οπότε και επέστρεψε στην Αθήνα. Εγκαστατάθηκε στην Νέα Σμύρνη, όπου με την βοήθεια του συζύγου της, Άγγελου Σεραιδάρη μετέτρεψε το διαμέρισμά της σε φωτογραφικό μουσείο. Το μεγαλύτερο κομμάτι του έργου της το δώρισε στο Μουσείο Μπενάκη. Η Nelly τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα και με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1989 εξέδωσε την αυτοβιογραφία της. Το έργο της παρουσιάστηκε σε πολλές εκθέσεις και φωτογραφικά λευκώματα. Εφυγε από τη ζωή στις 17 Αυγούστου του 1998.
Πηγή: neoskosmos.com