Όσοι ζουν από κοντά τα τελευταία τριάντα χρόνια τον Νίκο Σταμπολίδη, όσα ακριβώς ερευνά στην αρχαία Ελεύθερνα, στους πρόποδες του Ψηλορείτη, και το γεγονός ότι ετοιμάζει το μουσείο υπόδειγμα (το πρώτο μουσείο αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη και το τέταρτο αυτού του χαρακτήρα στην Ελλάδα) μοιράζονταν χθες την ίδια συγκίνηση.
Ο κοσμοπολίτης καθηγητής Αρχαιολογίας, ανασκαφέας αλλά και διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που μιλάει με πάθος για τον αρχαίο κόσμο, τα μουσεία, την πολιτιστική πολιτική, τη μουσική, το θέατρο, αλλά και την ποίηση που τόσο αγαπάει, αφηγήθηκε στο ακροατήριο, το οποίο τον άκουγε μαγεμένο, το προσωπικό του στοίχημα. Αυτό που ξεκίνησε όταν ένα μόνο λεωφορείο την εβδομάδα έφτανε στο χωριό της Ελεύθερνας τη δεκαετία του ’80 και σήμερα είναι υποδειγματικός πόλος ανάπτυξης.
Κάθε περιγραφή και κάθε φωτογραφία αποκάλυπταν στο κοινό το μοντέλο ανασκαφής, συντήρησης και ανάδειξης των αρχαιοτήτων σε αυτή τη γωνιά της Κρήτης. Οδηγός του, το πάθος που τον διακρίνει, η γενναιοδωρία του προς τους συνεργάτες, και ειδικά τους νέους, ο προγραμματισμός. Τώρα είναι όλα έτοιμα για τα εγκαίνια (στις 19/6 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας) αυτού του σύγχρονου μουσείου-πάρκου, το οποίο, όπως φαίνεται, θα είναι βιώσιμο σε μια χώρα που αναζητάει τρόπους να επιβιώσει. Ολα το μαρτυρούσαν. Ο καλαίσθητος πολυσέλιδος οδηγός με τη χρυσή μέλισσα σύμβολο στο εξώφυλλο (έτοιμος εγκαίρως για δημόσιο μουσείο), οι φωτογραφημένοι χώροι, το ερευνητικό κέντρο, οι αποθήκες.
Το μουσείο-σταθμός ταξιδεύει τους επισκέπτες του στην αυγή του ελληνικού πολιτισμού και στον Ομηρο, παρουσιάζοντας χιλιάδες ευρήματα μέσα σε ένα αλώβητο, φυσικού κάλλους τοπίο που αποτελεί όνειρο κάθε οργανωμένης κοινωνίας. Εργο που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (οι φορείς λειτουργίας του), με υποστηρικτές ιδιώτες όπως το Ιδρυμα Ωνάση, η Alpha Bank, η Grecotel και άλλοι φορείς και φυσικά πρόσωπα.
«Ενα μουσείο που δεν μοιάζει με τα άλλα», επεσήμανε η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ελένη Κόρκα, «τέλειο στην παραμικρή του λεπτομέρεια». Καρπός του οράματος ενός ανθρώπου που καταπιάνεται με πολλά. «Απορώ πώς καταφέρνει και ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του», είπε η πρόεδρος του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρα Μαρινοπούλου, αναφέροντας το ανασκαφικό και το συγγραφικό έργο, αλλά και τη διδασκαλία.
Η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου Αναστασία Τζιγκουνάκη είχε και αυτή λόγους να χαίρεται. Οχι μόνο γιατί ο ανασκαφέας ήταν παλιό της γειτονόπουλο στα Χανιά, αλλά και επειδή το 2016 παραδίδονται τρεις χώροι στην περιοχή: η προσωρινή έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Ρεθύμνου, η έκθεση κειμηλίων της Ιεράς Μονής Αρκαδίου και το πάρκο-μουσείο της Ελεύθερνας.
Ανάμεσα στους ομιλητές ήταν και ο Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας, καθηγητής Ιατρικής και πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το Μουσείο αρχαίας Ελεύθερνας (ΜαΕ), τόνισε, θεμελιώθηκε πάνω στις αξίες της αριστείας: «Ενα πανεπιστήμιο που δεν καθοδηγείται από τις συγκυρίες, γι’ αυτό καμαρώνουμε».
«Σου είπαν ψέματα πολλά/ψέματα σήμερα σου λένε ξανά/κι αύριο ψέματα ξανά θα σου πουν…/ Καιρός να δεις», ξεκίνησε ο ανασκαφέας το δικό του αφήγημα που συνοψίζεται στους στίχους του Μίκη Θεοδωράκη, ειδικά τους τελευταίους. Του πήρε, είπε, 30 χρόνια να δει τι έκρυβε η ανασκαφή.
Μυστικά από το 3000 π.Χ. έως τον 14ο αι. μ.Χ., από τη ζωή και τις συνήθειες των ανθρώπων, τα δημόσια οικοδομήματα, τη νεκρόπολή τους. Από την ανασκαφή στην Ορθή Πέτρα. Εκεί η Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου – η πιο σημαντική περίοδος της πόλης– συνδέεται άμεσα με την αυγή του ελληνικού πολιτισμού και τον Ομηρο.
Στις τρεις συνεχόμενες αίθουσες παρουσιάζονται επίσης οι χρυσοί «θησαυροί», η «Κόρη της Ελεύθερνας», που συγγενεύει με τη διάσημη «Κυρία της Οσέρ», η οποία βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, το τελετουργικό τυπικό των ταφικών πυρών ανάλογων με την ταφική πυρά του Πατρόκλου που περιγράφεται στη ραψωδία Ψ της «Ιλιάδας». Εδώ οι πολεμιστές αλλά και οι πριγκίπισσες. Μουσείο-χώρος ενταγμένο σε ένα τοπίο με μονοπάτια και διαδρομές στη φύση, δύο μεγάλα στέγαστρα για την προστασία της νεκρόπολης και της βασιλικής του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ένα θέατρο στο οποίο θα παρουσιαστεί όπερα τον Σεπτέμβριο.
Ενα μουσείο στο βουνό που έχει wi-fi! Που κάθε 4 με 5 χρόνια θα ανανεώνει το ενδιαφέρον του κοινού του αλλάζοντας εκθέματα. «Eνα μουσείο που τώρα αρχίζει», υποσχέθηκε ο εμπνευστής του.
Πηγή: kathimerini.gr