Ποιες είναι οι προτεραιότητες του American Hellenic Institute, αυτήν τη στιγμή;
Οι προτεραιότητές μας δεν αλλάζουν. Ο βασικός στόχος του Ινστιτούτου είναι να προωθούμε τις καλύτερες σχέσεις μεταξύ Αμερικής, Κύπρου και Ελλάδας, Κύπρου και Αμερικής. Αυτήν τη στιγμή η Ελλάδα και η Κύπρος είναι οι χώρες της πρώτης γραμμής για την προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας, αλλά και των αμερικανικών συμφερόντων στην Μεσόγειο.
Η Ελλάδα έχει καταλάβει τον ρόλο της;
Ναι. Για πρώτη φορά αρχίζει και η ίδια να τονίζει πόσο σημαντικό είναι αυτό. Η Ελλάδα είναι μία μικρή υπερδύναμη στην περιοχή των Βαλκανίων. Όταν ακούς ότι η Ελλάδα έχει 165 αεροσκάφη F16 - είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος στόλος του κόσμου, σε μια χώρα με πληθυσμό 11 εκατομμυρίων κατοίκων, λίγο μεγαλύτερο από την πόλη της Νέας Υόρκης, και έκταση όσο την Αλαμπάμα. Στατιστικά, η αναλογία είναι μεγαλύτερη από αυτήν της Τουρκίας, η οποία έχει 220 F16, αλλά με πολύ μεγαλύτερο πληθυσμό - που σημαίνει, βεβαίως και μεγαλύτερο στράτευμα. Πρέπει να υπάρξει ισορροπία δυνάμεων και πρέπει να σταματήσουν οι παραβιάσεις στο Αιγαίο, να τονιστεί από την διεθνή κοινότητα ότι αυτό είναι παράνομο και να υπερασπίζοντα οι χώρες της Δύσης, και ειδικά η Αμερική και η Ευρώπη τα σύνορα της Ελλάδας. Η Ελλάδα είναι τα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης και είναι και η πιο σοβαρή δύναμη του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Η Τουρκία δεν παίζει σωστά τον ρόλο της, δεν είναι αξιόπιστος σύμμαχος. Δεν έχει σχέσεις με κανέναν στα σύνορά της, έχει εχθρικές σχέσεις με όλους, συνέβαλε στην δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους, τους έχει διευκολύνει με κάθε δυνατό τρόπο, εφάρμοσε την πολιτική ανοιχτών συνόρων με την Συρία που κατέκλυσε την Τουρκία με πρόσφυγες, έκανε τα στραβά μάτια όταν αυτοί οι πρόσφυγες πέρασαν στην Ελλάδα, την στιγμή που η οικονομία της χώρας ήταν σε πολύ κακή κατάσταση και συνεχίζει να πολεμά τη μοναδική δύναμη στην περιοχή που πολεμά το Ισλαμικό Κράτος, τις Μονάδες Προστασίας του Κουρδικού Λαού. Μιλάμε για μία χώρα του ΝΑΤΟ η οποία έχει γίνει αποδέκτης δεκάδων, αν όχι εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια εδώ και δεκαετίες και κάθε φορά που τους ζητάμε κάτι, δεν μας το δίνουν. Υπό την ηγεσία του Ερντογάν, η οποία εξελίσσεται σε δικτατορία, αυτό θα γίνει ακόμη χειρότερο.
Πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ θα αλλάξουν την πολιτική τους έναντι της Τουρκίας;
Ναι. Σε συζητήσεις που είχα με Αμερικανούς πολιτικούς, είδα ότι καταλαβαίνουν ότι αυτή είναι μία πολύ προβληματική σχέση και γι' αυτό βλέπω ότι στρέφονται πιο πολύ προς την Ελλάδα και προσπαθούν να ενισχύσουν και να αναβαθμίσουν τις βάσεις της Σούδας και να δουν και άλλες περιοχές που μπορεί να λειτουργήσουν εναλλακτικά με την Βάση του Ιντσιρλίκ. Αυτήν την στιγμή οι Αμερικανοί προσπαθούν να αναβαθμίσουν την Σούδα και κοιτάζουν την Ελλάδα πολύ πιο σοβαρά από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια, σχετικά με τις αμυντικές επενδύσεις. Δεν θα το πουν ανοιχτά, αλλά φαίνεται στις πράξεις.
Υπό αυτήν την άποψη, πώς βλέπετε την κυβέρνηση Τραμπ;
Ακόμη δεν ξέρουμε. Βρισκόμαστε ακόμη στις πρώτες εκατό ημέρες και υπάρχουν ακόμη πολλές θέσεις-«κλειδιά» που δεν έχουν πληρωθεί, ειδικά στο Υπουργείο Εξωτερικών και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Μόλις συμπληρωθούν οι θέσεις, θα προσεγγίσουμε αυτούς τους ανθρώπους για να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα. Ωστόσο, ήταν πολύ απογοητευτική η πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον. Πριν από την επίσκεψη, έγραψα μια επιστολή στο Υπουργείο, εκθέτοντας μία σειρά σημείων και επιχειρημάτων που έπρεπε να γνωρίζει ώστε να τα θέσει με την σειρά του στους ομολόγους του. Όταν όμως πήγε εκεί, η ανακοίνωση που εξέδωσε ήταν διατυπωμένη με γλώσσα πολύ ευνοϊκή προς την Τουρκία κι αυτό με ανησύχησε.
Την ίδια στιγμή, όταν ο Έλληνας υπουργός Άμυνας επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον τον Μάρτιο, είχε μία εξαιρετική συνάντηση με τον ομόλογό του και στην ανακοίνωσή του το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ εξήρε την Ελλάδα και τις πρωτοβουλίες της. Αλλά στο τέλος της ημέρας δεν ξέρουμε ακόμη ποια θα είναι η εξέλιξη. Πιστεύω ότι θα υπάρξει στενότερη συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ, ειδικότερα τώρα που το ενεργειακό ζήτημα έχει βάλει την Κύπρο στον χάρτη. Δεν ξύπνησε ξαφνικά η Αμερική και ανακάλυψε την Κύπρο. Το ενεργειακό άλλαξε τις δυναμικές στην περιοχή. Είναι σημαντικό για τις ΗΠΑ να υπάρχει μία εναλλακτική στο ρωσικό μονοπώλιο του αερίου στην Ευρώπη.
Πέρα από την γεωπολιτική και τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας, ποια είναι η θέση σας για τις εξελίξεις στην χώρα, ειδικά αυτήν την περίοδο της Κρίσης;
Ο ρόλος του Ινστιτούτου δεν είναι να επεμβαίνει στα εσωτερικά πράγματα της Ελλάδας, δεν έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε κάτι τέτοιο. Εμείς, ως Αμερικανοί πολίτες, προωθούμε μία πολιτική που τονίζουμε ότι είναι τα συμφέροντα της Αμερικής στην περιοχή. Τίποτα όμως δεν συμβαίνει εν κενώ. Και τα τελευταία χρόνια το οικονομικό είναι το θέμα που μονοπωλεί τις συζητήσεις για την Ελλάδα. Οπότε κοιτάξαμε, στο πλαίσιο του Ινστιτούτου, τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε την οικονομική κατάσταση. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει κάποια προγράμματα και ένα από αυτά θεωρήσαμε ότι μπορεί να βοηθήσει. Είναι ένα πρόγραμμα που λέγεται Overseas Private Investment Cooperation (OPIC). Δημιουργήθηκε ως υπηρεσία της αμερικανικής κυβέρνησης, ο πρόεδρος της οποίας διορίζεται απευθείας από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, για να προωθήσει τις αμερικανικές επενδύσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες και χώρες του Τρίτου Κόσμου, παρέχοντας στους επενδυτές ασφάλεια για τις επενδύσεις τους και ευνοϊκούς τόκους. Γράψαμε στην Πρόεδρο της Υπηρεσίας, η οποία μας απάντησε ότι η Ελλάδα, ως ανεπτυγμένη χώρα και δη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Εμείς επιμείναμε, λέγοντας ότι αυτή είναι μία πολιτική και όχι οικονομική απόφαση, γιατί ξέρουμε ότι η Πορτογαλία, η Μάλτα και η Ιρλανδία συμμετείχαν σε προγράμματα του OPIC. Πράγματι, μετά από ενάμισι χρόνο διαπραγματεύσεων, στις οποίες εμπλέξαμε και τους φίλους μας στο Καπιτώλιο, τον Ιούλιο του 2016 η Ελλάδα έγινε μέρος του προγράμματος.
Δημιουργήσαμε λοιπόν ένα καλό όχημα για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ελλάδα που μπορεί να είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη. Όσες φορές όμως βρέθηκα στην Ελλάδα και συναντώ τον πρωθυπουργό, τον υπουργό Άμυνας, τον Υπουργό Εξωτερικών, όλοι με ρωτούν πώς μπορούν να βοηθήσουν να δημιουργηθούν ευκαιρίες για επενδύσεις από Ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες. Η απάντησή μου είναι ότι πρέπει να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον. Οι επιχειρηματίες επιλέγουν να επενδύσουν εκεί που θα έχουν κέρδη. Οι Ελληνοαμερικανοί θα έκαναν ουρά στην Ελλάδα αν οι συνθήκες ήταν κατάλληλες. Αλλά η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο συντελεστή φορολογίας για επιχειρήσεις στην Ευρώπη, την στιγμή που στην Κύπρο, την Βουλγαρία και την Ιρλανδία είναι 12%. Και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι αυτός ο συντελεστής αλλάζει συνεχώς. Αν παρέμενε 30% ή 40% θα ήταν πιο εύκολο. Από την άλλη, υπάρχουν ακόμη τα capital control, η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος δεν είναι καλή, δεν υπάρχει διαφάνεια σε πολλούς τομείς, τα συνδικάτα εμποδίζουν τις επενδύσεις και το δικαστικό σύστημα είναι πολύπλοκο, μια δικαστική διαμάχη μπορεί να πάρει πολλά χρόνια να λυθεί.
Υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Δεν υπάρχει μία διμερής συμφωνία για επενδύσεις μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, για παράδειγμα. Εμείς μπορούμε μόνο να επισημαίνουμε αυτά τα ζητήματα, από εκεί και πέρα είναι θέμα των δύο χωρών να τα ρυθμίσουν.
Πιστεύετε ότι ο απόδημος ελληνισμός θα πρέπει να έχει μεγαλύτερο λόγο στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας;
Ως AΗΙ δεν έχουμε επίσημη θέση, δεν είναι κάτι που μας αφορά. Ως Νίκος Λαρυγγάκης, όμως δεν θα ήθελα να υπάρχει δικαίωμα ψήφου. Φοβάμαι ότι αυτό θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη διαίρεση στις κοινότητες που θα κάνουν προεκλογικές εκστρατείες για πολιτικούς στην Ελλάδα.
Για σας προσωπικά τι σημαίνει η συμμετοχή σας στο Ινστιτούτο;
Το κάνω αυτό για 30 χρόνια. Όσο και αν το απολαμβάνω, αν δεν το πίστευα πραγματικά, αν δεν θεωρούσα ότι είναι σημαντικό για τον ελληνισμό δεν θα το έκανα. Είναι μεγάλη ικανοποίηση για μένα να νιώθω ότι προσφέρω στην προώθηση του ελληνισμού, μέσα στο πλαίσιο των αμερικανικών συμφερόντων. Γιατί ζω στην Αμερική από δύο ετών και νιώθω εξίσου Αμερικανός και Έλληνας. Η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι να έρχομαι σε επαφή με κάποια εξαιρετικά άτομα στην ελληνική διασπορά, όπως τους ανθρώπους της ελληνικής παροικίας στην Αυστραλία. Δεν χωρά αμφιβολία το ότι η ελληνική διασπορά, παντού στον κόσμο έχει σημειώσει μεγάλες επιτυχίες σε όλα τα επίπεδα. Είναι το ίδιο πείσμα που μας κάνει να μεγαλουργούμε ως άτομα, που μας εμποδίζει να συνεργαστούμε για το κοινό καλό. Πρέπει να αφήσουμε κατά μέρος τις μικροδιαφορές και να δούμε τον μεγάλο στόχο, την προώθηση του πολιτισμού και των αξιών μας, των αρχών που ο ελληνισμός διέδωσε σε όλον τον κόσμο. Πρέπει να είμαστε ενωμένοι σ' αυτό, γιατί οι κοινότητές μας ανά τον κόσμο αλλάζουν. Στις ΗΠΑ, το 80% - 90% των γάμων είναι μικτοί. Αυτό δεν πρέπει να το βλέπουμε ως κάτι αρνητικό, αλλά ως ευκαιρία να επεκτείνουμε τον πολιτισμό μας, μέσω των φιλελλήνων.
Τι σημαίνει 'ελληνισμός' για σας;
Ο Ελληνισμός είναι μία ιδέα. Δεν είναι θρησκεία ή κουλτούρα, είναι περισσότερο από αυτά, είναι ένας τρόπος ζωής, η ιδέα πάνω στην οποία αναπτύχθηκε ο δυτικός κόσμος. Την ίδια στιγμή, όταν το σκέφτομαι, σκέφτομαι τους γονείς μου και τις δυσκολίες που πέρασαν εκείνοι και όλοι οι Έλληνες ανά τον κόσμο, το τίμημα που πλήρωσαν μέσα στους αιώνες, προκειμένου να είμαστε εμείς τώρα εδώ και να κάνουμε αυτήν την συζήτηση.
Πηγή: neoskosmos.com